
2000 jaar Friese agrarische geschiedenis online

Henk Dijkstra – directeur van het Fries Landbouwmuseum – is maar wat blij met het digitaliseringsproject RedBot. De collectie van het museum, bestaande uit agrarische voorwerpen, fotomateriaal en boeken, is door de jaren heen door vrijwilligers al digitaal gemaakt, maar nu kunnen ze de punten op de i zetten. Het Landbouwmuseum krijgt namelijk hulp bij het optimaliseren van het registratiesysteem. “Onze vrijwilligers zijn vaak echte vakmensen, uit de landbouwmechanisatie, techniekleraren, monteurs, historici. Daar zijn we ontzettend blij mee, met al die kennis en inzet. Maar alles goed registreren is toch weer een vak apart. Er zijn zo’n 20.000 afbeeldingen, foto’s en dia’s digitaal gemaakt en de complete voorwerpen collectie. Nu wordt er een goede koppeling in het systeem gemaakt zodat ze ook allemaal goed vindbaar zijn: de beschrijving, afbeelding en de standplaats. Dat levert ontzettend veel tijdwinst op wanneer je iets zoekt. Bijvoorbeeld wanneer je een externe vraag krijgt over fotomateriaal over een bepaald onderwerp. Of wanneer je een nieuwe expositie wilt samenstellen,” zegt Henk Dijkstra. “De timing had trouwens niet beter gekund. Ons depot wordt straks ondergebracht in het nieuw gebouwde collectiecentrum Fryslân. Nu krijgen we alle stukken nog eens door de handen en weten we precies wat er in huis is, ook de grote stoffige geheimen van de zolder.”
Het Fries Landbouwmuseum trekt nu ongeveer 12.000 bezoekers per jaar en biedt ieder jaar drie nieuwe exposities. Bijzonder is de komst van Chinese bezoekers sinds de start van de grote zuivelfabrieken van Austnutria Hyproca en A-ware in Heerenveen.

Fries Landbouwmuseum
Een optimaal functionerend systeem
Sinds oktober is collectieregistrator Henny de Leeuw een dag in de week te vinden bij het Fries Landbouwmuseum. Door het project Kolleksjes Tichtby van Museumfederatie Fryslân, dat onderdeel uitmaakt van het digitaliseringsproject RedBot, kan zij door het museum ingehuurd worden om het registratiesysteem dat het museum gebruikt te optimaliseren. En dat was nodig want het grootste deel van de collectie van het museum staat al in het registratiesysteem Adlib alleen ontbraken er nog gegevens. Verschillende enthousiaste vrijwilligers hebben hier sinds de verplaatsing van het museum van Exmorra naar Earnewâld aan gewerkt. ‘Doordat er zoveel handen met de registratie bezig zijn geweest, functioneert het systeem nu niet optimaal. Ik ben onder de indruk van de hoeveelheid informatie en verhalen die de vrijwilligers door de jaren heen in het systeem hebben opgenomen. Aan mij nu de taak om die informatie zo in het systeem te zetten dat het publiek ook al die informatie en verhalen gemakkelijk kan vinden. Dat betekent vooral opschonen en aanvullen.’ Henny zorgt ervoor dat de collectieregistratie aan alle eisen voldoet om straks via het nationale systeem DimCon online ontsloten te worden.
Agrarische bijzonderheden?
Je kunt je wel een voorstelling maken van wat je allemaal in het Fries Landbouwmuseum aan kunt treffen en straks online te bekijken is. De meeste Nederlandse landbouwmusea zijn ingericht zoals je dat zou verwachten: in een oude boerderij of schuur, een beetje streekmuseumachtig. Maar het Fries Landbouwmuseum is echt als een modern museum ingericht met interactieve speeltjes en verrassende invalshoeken.
Je vindt hier bijvoorbeeld het prototype van de eerste melkrobot, een belangrijke uitvinding in de agrarische wereld. Maar ook een heuse 17e -eeuwse tongblaasschraper. Een instrument waarmee boeren de blaasjes op de tong van hun vee open schraapten, want ook in de 17e eeuw was er mond-en-klauwzeer. Een echt pronkstuk is onlangs aan het museum in bruikleen gegeven door de Ottema-Kingma stichting: bijzondere wandschilderingen van Aldert Jacobs van der Poort (1771-1807), die heel wat af gereisd hebben. In 1805 zijn ze gemaakt in opdracht van handelaar Johannes van der Veen, die aan de Nieuwestad in Leeuwarden een huis liet inrichten. De schilderijen zijn rond 1900 verkocht aan een gezin in Frankrijk, die ze meenam naar Marokko. Uiteindelijk kwamen ze terecht in Bourgondië en nu weer in Friesland.
Bijzonder is ook het skelet van het Friese terpenpaardje. En het imposante opgezette Friese paard met slee. Al deze agrarische cultuur en kennis is straks vanuit je luie stoel op te zoeken op het net.